Od 1 maja 2021 r. podatnikom grożą wyższe mandaty skarbowe! Warto zatem wiedzieć, kiedy organ podatkowy może ukarać nas mandatem.
Zwiększenie kar przewidziano w ustawie o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw.
Kiedy urząd skarbowy wystawi mandat?
W myśl przepisów kodeksu karno-skarbowego karę grzywny za wykroczenie skarbowe w postaci mandatu karnego organy podatkowe mogą wymierzyć, jeżeli osoba sprawcy i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości, uszczuplona należność publicznoprawna została w całości uiszczona do czasu przyjęcia mandatu, a sprawca wyraził zgodę na przyjęcie mandatu.
Zgoda na przyjęcie mandatu jest równoznaczna z przyznaniem się podatnika do winy i przyjęciem kary wymierzonej przez urząd. To znacząco ułatwia postępowanie organom, bowiem oszczędzają czas, którego wymaga przekazanie sprawy do sądu.
Wykroczeniem skarbowym jest czyn zabroniony pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplonej należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekraczają pięciokrotności minimalnego wynagrodzenia. Do wykroczeń zaliczane są także inne czyny zabronione zgodnie z uregulowaniami KKS.
Wśród zapisów kodeksu znajdziemy wiele takich, które stanowią, że czyn można kwalifikować jako wykroczenie w przypadkach tzw. wypadku mniejszej wagi, tj. w przypadku niskiej szkodliwości społecznej czynu, w sytuacji, gdy okoliczności i sposób popełnienia czynu nie wskazują na rażące lekceważenie prawa przez sprawcę.
Jaki jest najwyższy mandat?
Przed wprowadzeniem nowelizacji przepisy wskazywały na dwukrotność minimalnego wynagrodzenia, czyli maksymalnie (mniej więcej) 5,6 tys. zł. Obecnie wysokość mandatu karnego może wynieść do 14 tys. zł. Oczywiście to nie uzasadnia wymierzania przez organy podatkowe wyższych mandatów.
Głównym założeniem podniesienia wysokości mandatów za wykroczenia skarbowe było odciążenie sądów od rozpatrywania spraw dotyczących wykroczeń i objęcie większej liczby spraw postępowaniem mandatowym. To ekonomiczniejsze, szybsze i skuteczniejsze działanie, niż prowadzenie długich postępowań w czasem dość błahych sprawach. Więcej pieniędzy trafiłoby też do budżetu państwa. Nie bez znaczenia mógł być też okres pandemii, gdzie działalność wymiaru sprawiedliwości była utrudniona, a w sądach i innych organach z pewnością nadal piętrzy się wiele zaległych spraw.
Problem tylko w tym, że zwiększenie kar przy jednoczesnym nałożeniu na przedsiębiorców obowiązku sporządzania całej masy nowych dokumentów, raportów, itp. powodować będzie spadek zaufania podatników do państwa.
Czy można odmówić przyjęcia mandatu skarbowego?
Gdy mandat nie jest zbyt wysoki to ukarane nim osoby częściej decydują się na uiszczenie, aby mieć sprawę za sobą. W przypadku wyższych kar, jest o co walczyć.
Poza tym pozostaje kwestia umyślności czynu – konieczna do ukarania sprawcy. Dotychczas badaniem tego zagadnienia w przypadku odmowy przyjęcia mandatu, zwykle zajmował się sąd lub inny powołany organ. Przy ukaraniu mandatem sprawca niejako sam przyznaje, że czynu dokonał umyślnie. Przy dużej kwocie prawdopodobnym jest, że ukarani zaczną podważać tę kwestię, często nie tak oczywistą.
Można się spodziewać, że wiele osób będzie starało się bronić na wszelkie możliwe sposoby przed nałożeniem wysokich kar, a zawsze można odmówić przyjęcia mandatu. W konsekwencji doprowadzi to do sytuacji odwrotnej od zamierzonej, a więc do zwiększenia liczby postępowań sądowych.
