Od 1 stycznia 2021 r. niektóre spółki kapitałowe mają prawo rozliczać tzw. estoński CIT zwany inaczej ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych. To całkiem opłacalne rozwiązanie dla małych i średnich przedsiębiorstw.

Estoński CIT – co to?

Co do zasady, spółki kapitałowe (bo to one płacą CIT) w ciągu roku muszą wpłacać zaliczki na podatek według stawki 9% lub 19%, a po 12 miesiącach dokonać rozliczenia rocznego. Estoński CIT pozwala uniknąć płacenia tego podatku spółkom tak długo, jak zysk inwestują, zamiast wypłacać go wspólnikom w formie dywidendy.

Najprościej rzecz ujmując – estoński CIT to 0% podatek od zysków pozostawionych w spółce.

Przymiotnik estoński dodano ze względu na fakt, iż wzorowany jest na rozwiązaniach obowiązującym w Estonii – kraju, który dziś słynie z wykorzystywania nowych technologii.

Istotą tego modelu jest przesunięcie czasu poboru podatku na moment wypłaty zysków z przedsiębiorstwa oraz uproszczenie w zakresie opodatkowania. Pamiętajmy, że przychodem podlegającym opodatkowaniu jest przychód należny, a więc opodatkowaniu podlegają środki, również te, które jeszcze nie wpłynęły na konto.

Model estoński pozwala na odłożenie opodatkowania do momentu wypłaty zysku. Ryczałt od dochodów spółek kapitałowych to odejście od ewidencji podatkowej i konieczności ustalania dochodu do opodatkowania na bieżąco, co powinno uprościć rozliczenia podatkowe. Następuje tu po prostu rozliczenie w oparciu o wynik rachunkowy, a nie podatkowy.

Kto może skorzystać?

Ten wariant podatku nie jest przewidziany dla każdego. Z estońskiego CIT-u mają prawo skorzystać tylko spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne. Udziałowcami lub akcjonariuszami takiej spółki mogą być wyłącznie osoby fizyczne.

Rodzaj prowadzonej działalności również ma znaczenie. Wyłączone zostały przedsiębiorstwa finansowe, firmy pożyczkowe, spółki w upadłości lub likwidacji, beneficjenci specjalnych stref ekonomicznych i Polskiej Strefy Inwestycji, a także podatnicy uczestniczący w operacjach takich jak podział, połączenie itp. Jako, że rozwiązanie przeznaczone jest głównie dla małych i średnich przedsiębiorstw, to spółki chcące z niego skorzystać obowiązuje limit przychodów wynoszących 100 mln zł rocznie (z VAT).

Pozostałe warunki jakie należy spełnić

  • W firmie muszą być zatrudnione co najmniej trzy osoby niebędące wspólnikami.
  • Zgodnie z celem i założeniami estońskiego CIT-u, przedsiębiorstwo nim objęte musi inwestować. Nakłady muszą stanowić co najmniej 15% wartości początkowej w dwóch następujących po sobie latach podatkowych (nie mniej niż 20 tys. zł).
  • W przypadku realizacji inwestycji „znaczącej dla prowadzonej działalności” nakłady powinny wzrosnąć o 33% w ujęciu czteroletnim (ale nie mniej niż o 50 tys. zł). Chodzi tu o nakłady na środki z grup 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych, a więc różnego rodzaju urządzenia i maszyny. Do nakładów nie są wliczane opłaty leasingowe, czy np. koszty wyposażenie biura.
  • W razie braku spełniania kryteriów dotyczących wysokości inwestycji, można wykazać systematyczny wzrost wynagrodzeń. Wydatki na wynagrodzenia zatrudnionych muszą wówczas wzrosnąć co najmniej o 20%. (ale nie mniej niż 30 tys. zł) w stosunku do wysokości takich wydatków w roku poprzedzającym dwuletni okres opodatkowania estońskim CIT-em.
  • Przychody pasywne (z pożytków od pożyczek, z praw autorskich lub praw własności przemysłowej) nie mogą przewyższać przychodów z działalności operacyjnej.
  • Przedsiębiorstwo dokonujące rozliczenia ryczałtem nie może posiadać akcji ani udziałów w innych spółkach ani w inny sposób być zaangażowany kapitałowo w inny podmiot.
  • Podatnik zobowiązany jest do prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz do sporządzania sprawozdań finansowych na podstawie ustawy o rachunkowości.

Estoński CIT jest dobrowolny i to podatnik decyduje, czy chce z niego skorzystać. Aby tego dokonać, należy złożyć zawiadomienie do naczelnika urzędu skarbowego do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym chce się stosować estoński CIT. Estoński podatek wybiera się na cztery lata z możliwością przedłużenie tego czasu o kolejny czteroletni okres.

Stawki podatkowe

Ustalania stawki podatku (przy wypłacie zysku) należy dokonywać co roku, ponieważ w 4-letnim okresie opodatkowania ryczałtem ustala się przychody osiągnięte w poprzednim roku oraz średnie przychody osiągnięte w latach poprzednich tego 4-letniego okresu.

W przypadku małych podatników stawka podatkowa w momencie wypłaty dywidend wyniesie 15%, dla pozostałych będzie to 25% podstawy opodatkowania. Ponadto, istnieje możliwość obniżenia stawki, jeżeli podmiot zwiększa inwestycje. Przedsiębiorstwo będzie mogło pomniejszyć stawkę o 5 punktów procentowych  (do poziomu 20% i 10%) pod warunkiem, że nakłady na cele inwestycyjne będą odpowiednio wysokie (50% w każdym dwuletnim okresie rozliczania nakładów, lub 110% w każdym czteroletnim okresie ich rozliczania).

Estoński CIT dotyczy spółek, w których wspólnikami są osoby fizyczne, zatem muszą zapłacić PIT od dywidendy, który obecnie wynosi 19%. Nowością jest tu możliwość odliczenia część CIT zapłaconego przez spółkę.

To rozwiązanie, podobnie jak w przypadku ulg podatkowych B+R czy IP Box, pomaga zaoszczędzić pieniądze i przeznaczyć je na cele związane z przekształcaniem procesów w przedsiębiorstwie.