Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest jedną z dwóch uproszczonych form rozliczania podatku dochodowego. Kto i na jakich zasadach może z niego skorzystać?

Przed następnym rokiem podatkowym, zapewne pełnym niespodzianek, warto rozważyć różne formy opodatkowania, w tym właśnie ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.  

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to forma uproszczenia rozliczeń w zakresie podatku dochodowego. Podstawą takiego opodatkowania jest przychód, który przedsiębiorca osiągnął bez uwzględniania poniesionych kosztów. Aby określić wysokości podatku należy prowadzić ewidencję przychodów, zapisując w niej każdą sprzedaż związaną z prowadzoną działalnością.

Ryczałt ewidencjonowany wybierany jest chętnie przez podatników, u których koszty prowadzenia firmy są niskie. Warto pamiętać, że przedsiębiorcy, którzy wybrali ryczałt ewidencjonowany nie mogą odliczyć od przychodu kosztów prowadzonej działalności. Nie oznacza to jednak, że nie muszą przechowywać dowodów zakupu towarów wykorzystywanych w działalności.

Opodatkowaniu ryczałtem podlegają co do zasady przychody osób fizycznych oraz przedsiębiorców osiągane z:

  • pozarolniczej działalności gospodarczej,
  • umów najmu, podnajmu, dzierżawy i innych o podobnym charakterze,
  • działalności osób duchownych,
  • tytułu art. 20 ust. 1c ustawy PIT.

Z rozliczenia tego mogą skorzystać osoby fizyczne prowadzące własną działalność gospodarczą, również w formie spółki cywilnej lub spółki jawnej. Przychody z działalności gospodarczej nie mogą być większe niż 2 mln euro. Również przychody z działalności prowadzonej w formie spółki, w wysokości przychodów wspólników nie mogą przekroczyć 2 mln euro w ciągu roku.

W przypadku, gdy w ubiegłym roku podatkowym podatnik prowadził działalność samodzielnie, a jednocześnie prowadził firmę w formie spółki, to w celu obliczenia limitu osiągnięte przychody nie są sumowane.

Stawki ryczałtu

Stawki ryczałtu wyliczane są w zależności od rodzaju branży w której działa przedsiębiorca. Najpopularniejsze to 17% i 15%. Ponadto występują stawki 10%, 8,5%, 5,5% oraz 3%. Rodzaj działalności przyporządkowanych do poszczególnych stawek można sprawdzić w tabeli ryczałtu.

Przykładowe stawki:

  • 17% stawka przeznaczona jest dla tłumaczy, położnych i pielęgniarek, lekarzy, stomatologów, weterynarzy oraz nauczycieli udzielających korepetycji,
  • dla przychodów z wolnych zawodów stawka ryczałtu została od 1 stycznia 2021 r. obniżona z 20% do 17%.
  • 15% stawka przeznaczona jest dla fotografów, usług hotelarskich i parkingowych, opiekunów dziennych dla osób w podeszłym wieku, z tytułu świadczenia usług doradztwa podatkowego, reklamowych, architektonicznych, rachunkowo-księgowych czy head office.
  • 10% stawka przeznaczona jest dla przychodów z kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek,
  • 8,5% stawka (do kwoty 100.000 zł) oraz 12,5% stawka (kwoty powyżej) przewidziana jest dla m.in. dla wynajmu nieruchomości własnych lub dzierżawionych,
  • 5,5% stawka przeznaczona jest m.in. dla przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych czy przewozu ładunków,
  • 3% stawkę przewidziano m.in. dla działalności gastronomicznej, handlu.

Szczegółowy wykaz stawek znajduje się w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Kto nie może rozliczać się ryczałtem?

Pomimo niskich kosztów istnieją podatnicy, którzy nie mogą stosować do swoich rozliczeń ryczałtu. Zgodnie z art. 8 ustawy ryczałt ewidencjonowany nie może być stosowany przez przedsiębiorców, którzy:

  • odprowadzają podatek w formie karty podatkowej,
  • korzystają na podstawie odrębnych przepisów z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego,
  • wytwarzają wyroby objęte akcyzą,
  • osiągają przychody z prowadzenia aptek, działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych, czy działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych;
  • podjęli wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem, w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków, samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka – jeżeli małżonek lub małżonkowie opłacali przed zmianą podatek dochodowy na zasadach ogólnych z tytułu prowadzenia tej działalności.

Z ryczałtu ewidencjonowanego nie mogą również korzystać osoby, które są lub były zatrudnione na umowę o pracę, a zamierzają prowadzić własną firmę lub wykonywać na rzecz obecnego albo byłego pracodawcy czynności, które należały do ich obowiązków w ramach stosunku pracy.

Obliczanie i zapłata

Podatnicy, którzy w tym roku uzyskali prawo do opodatkowania ryczałtem i chcieliby z niego skorzystać, muszą zawiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego, tj. złożyć oświadczenie o wyborze opodatkowania ryczałtem.

Należy to zrobić:

  • do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik osiągnie pierwszy w 2021 r. przychód, albo
  • do końca 2021 r., jeżeli pierwszy taki przychód podatnik osiągnie dopiero w grudniu.

Oświadczenie o wyborze opodatkowania ryczałtem podatnik może złożyć w urzędzie skarbowym lub we wniosku o aktualizację wpisu do CEIDG, również przy rozpoczynaniu działalności gospodarczej.

Podatnicy, którzy wybrali ryczałt są obowiązani  do obliczenia i wpłacenia podatku w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za każdy miesiąc, w terminie do 20. dnia następnego miesiąca, a za grudzień – przed upływem terminu określonego na złożenie zeznania.

Ryczałt można rozliczać również kwartalnie w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po zakończeniu danego kwartału. Ten sposób mogą stosować podatnicy rozpoczynający działalność oraz osiągający przychody nieprzekraczające w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 euro. O wyborze kwartalnej formy rozliczania ryczałtu podatnicy informują w zeznaniu rocznym za dany rok.

Podatnicy zryczałtowanego podatku od przychodów ewidencjonowanych – składają PIT-28 za 2021 rok do 28 lutego 2022 roku. Jeżeli z zeznania wynika nadpłata, podatnik podaje numer rachunku bankowego, na który ma zostać dokonany zwrot.