Własna firma to bardzo szerokie pojęcie. Można przecież wybrać bezpieczną przystań, jaką wydaje się być franczyza, czy dropshipping, który też wiele ułatwia. Ale można też działać samodzielnie, np. świadcząc usługi, albo szukać ludzi, z którymi zbudujemy startup, a później może i korporację 😉 Którą drogę wybrać?
Myśląc o założeniu własnej firmy, można mieć na myśli zupełnie różne rzeczy. Stereotypowa, filmowa postać biznesmena ma się nijak do wizerunku franczyzobiorcy Żabki – a przecież i jeden, i drugi prowadzi biznes, starając się zwiększać zyski.
Kiedy zaczynamy, mamy do wyboru wiele różnych opcji. Warto jednak pamiętać, że niektóre wybory będą determinowały to, co będziemy robili w przyszłości. Na przykład nie będzie sprawą łatwą zrezygnowanie z franczyzy – zainwestowane pieniądze, wielostronicowe umowy, wzajemne zobowiązania; o wiele łatwiej jest zacząć niż zakończyć taką współpracę.
Przede wszystkim jednak wybór powinien zależeć od Ciebie – od tego, w jakiego typu biznesie będziesz się czuł najlepiej. Nie przez miesiąc czy rok, ale w perspektywie co najmniej kilkuletniej. A tutaj dotykamy już kwestii osobowości i indywidualnych wartości.
Innego wyboru dokonasz, jeśli nie lubisz ryzyka, a Twoim priorytetem jest poczucie bezpieczeństwa, a innego wtedy, gdy kluczowa jest dla Ciebie niezależność. Przyjrzyjmy się pod tym kątem kilku popularnym możliwościom.
Dla kogo franczyza?
Franczyza to taki rodzaj biznesu, który pod pewnymi względami może być najbardziej zbliżony do pracy w korporacji. I nie chodzi tu o sposób pracy, bo szczególnie we franczyzie typu handlowego raczej nie posiedzisz spokojnie za biurkiem. Rzecz w tym, że taki biznes jest już odpowiednio zorganizowany. W pewnym sensie – przychodzisz na gotowe.
Dostajesz rozpoznawalne logo i ustalone procedury. Wiadomo, jak ma być urządzony punkt handlowy lub usługowy. W dobrej franczyzie na prawie wszystko są zasady. Wystarczy postępować zgodnie ze wskazówkami rozpisanymi w podręczniku franczyzobiorcy, dołożyć do tego własne zaangażowanie, dbać o przestrzeganie dobrych standardów obsługi klienta i biznes powinien się kręcić.
Jako właściciel punktu franczyzowego będziesz miał dużo pracy i raczej mało czasu wolnego, ale otrzymasz przetestowany pomysł na biznes. Z drugiej jednak strony, może to trochę przypominać pracę na etacie – czyli, jak to się mówi, pracę „dla kogoś”. To franczyzodawca ustala reguły gry i jeśli Twój biznes idzie dobrze – korzystacie na tym wspólnie. Ale jeśli dawca franczyzy podejmie złe decyzje, to Ty także będziesz solidarnie ponosił konsekwencje jego błędów.
Franczyza z pewnością nie będzie dobrym rozwiązaniem dla ludzi kreatywnych – mam tu na myśli takich, którzy mają dużą potrzebę, aby wdrażać własne pomysły biznesowe. To też nienajlepszy pomysł dla tych, dla których własna niezależność jest czymś, na czym zależy im najbardziej.
Podejrzewam, że z franczyzy najbardziej zadowoleni będą ci, którzy poszukują alternatywy dla etatu. Chcieliby mieć coś swojego, ale zupełnie nie pociąga ich ryzyko. Tak jak pracując na etacie musieli chodzić na liczne kompromisy, liczyć się z polityką firmy, współpracować pomiędzy działami, tak również jako franczyzobiorcy pozostaną elementami – oby dobrze skonstruowanej i dobrze naoliwionej, ale jednak – wielkiej machiny.
Idealny franczyzobiorca to osoba odpowiedzialna, pracowita, dobrze zorganizowana, a przy tym otwarta na współpracę. Zazwyczaj nie marzy o wielkim bogactwie – prowadzi firmę, by zapewnić solidny, bezpieczny byt sobie i swojej rodzinie. Chociaż… Drogą do naprawdę dużych przychodów może być otwarcie kilku punktów franczyzowych!
Zalety i wady franczyzy
+ Przetestowany pomysł na biznes
+ Gotowe zasady, procedury, wskazówki
+ Rozpoznawalna marka
– Brak niezależności
– Niewiele miejsca na własne pomysły
– Ponoszenie konsekwencji cudzych decyzji biznesowych.
Dla kogo dropshipping?
Franczyza i dropshipping to zupełnie inne kategorie – pojęcia z dwóch różnych bajek, więc właściwie nie powinny być ze sobą porównywane. Tym razem jednak postanowiłem zestawić je obok siebie z jednego powodu – dropshipping także oznacza biznes, w którym przedsiębiorca (podobnie jak we franczyzie) nie ma całkowitej niezależności.
Czym w ogóle jest dropshipping? Zazwyczaj chodzi tu o sklep internetowy, który jednak może odrobinę przypominać franczyzę. W klasycznym sklepie internetowym właściciel sam zaopatruje swój sklep. Zamawia towar w hurtowniach, składuje go we własnym sklepie lub magazynie i próbuje sprzedać przez internet. Jeśli nie sprzeda, zostaje z towarem, a jeśli jakiś produkt będzie się cieszył wyjątkową popularnością, zapasy mogą okazać się za małe.
Dropshipping pozwala zmniejszyć ryzyko oraz przenieść dużą część obowiązków na hurtownię. Sklep internetowy zajmuje się wtedy głównie autopromocją oraz przyjmowaniem zamówień, ale sam nie musi posiadać jakichkolwiek stanów magazynowych. Zamówienia spływające do sklepu są od razu przekazywane do hurtowni i to bezpośrednio stamtąd towar wysyłany jest do klienta końcowego. W takim układzie sklep internetowy jest jedynie pośrednikiem, który nie musi mieć fizycznego kontaktu ze sprzedawanym towarem.
Dropshipping może przyjmować różne postaci. Najprostszy polega na integracji sklepu z konkretną hurtownią – w Polsce działa tak wiele sklepów z bielizną. Sklepy te jedynie minimalnie różnią się między sobą i zasadniczo sprzedają ten sam towar. Klient ma wrażenie, że odwiedza różne sklepy internetowe, ale w gruncie rzeczy, bez względu na to, w którym z nich dokona zakupów, otrzyma je z tej samej hurtowni.
Czy właściciel sklepu dropshippingowego sam decyduje o tym, co sprzedaje? Tak – może wybierać, które produkty z całego asortymentu hurtowni chce mieć w swojej ofercie. Sam też decyduje o marży. Może też iść dalej i rozszerzyć współpracę o inne hurtownie.
Jednak integracja własnego sklepu z kilkoma hurtowniami będzie nie tylko bardziej skomplikowana pod względem technicznym, ale i organizacyjnym. Jeśli klient wrzuci do koszyka trzy produkty, a każdy będzie pochodził z innej hurtowni, trzeba będzie zorganizować trzy wysyłki, podczas gdy klient zapłaci tylko za jedną. Nie zawsze będzie to opłacalne.
Komu można polecić dropshipping? Znów pojawia się argument mniejszego ryzyka, a dodatkowo też zaangażowania mniejszych środków finansowych. W tym przypadku bowiem nie trzeba kupować towaru, zanim wprowadzi się go do sprzedaży. Płaci się za niego dopiero wtedy, gdy klient złoży zamówienie. Jeśli więc chcesz mieć własny sklep internetowy, sprzedając sprawdzony towar i nie ponosząc dużych kosztów na starcie, dropshipping może być dla Ciebie odpowiedni.
Dropshipping jest szansą na to, by mieć własny sklep internetowy bez ponoszenia kosztów związanych z zatowarowaniem. Nie zapominajmy jednak, że sklep trzeba odpowiednio wypromować (Google, Ceneo) a to już wymaga pieniędzy. Możemy też rozpocząć sprzedaż na platformie typu Amazon lub Allegro, ale tam czekać na nas będzie ogromna konkurencja. Sprzedając towar pochodzący z popularnej hurtowni, musimy liczyć się z tym, że osób takich jak my, oferujących dokładnie te same produkty, będzie bardzo wiele.
Zalety i wady dropshippingu:
+ Łatwość i szybkość rozpoczęcia działalności
+ Brak kosztów zatowarowania
+ Niepotrzebny magazyn
– Duża konkurencja pomiędzy firmami będącymi klientami tych samych hurtowni
– Trudność z rozszerzeniem asortymentu
– Ograniczona kontrola nad jakością sprzedawanego towaru.
Dla kogo niezależna działalność?
Franchising, dropshipping – no dobrze, ale czy jest jakaś alternatywa? Tak, jest nią prowadzenie działalności na własną rękę, pod własną marką i w sposób, który sami sobie zorganizujemy.
Jeśli słabo sobie radzisz w korporacyjnych strukturach, jeśli nie lubisz mieć nad sobą szefa, jeśli zależy Ci na wdrażaniu własnych pomysłów – prawdopodobnie nie odnajdziesz się dobrze ani we franczyzie, ani nawet w dropshippingu.
Jednak z potrzebą niezależności i zarazem pełnej kontroli nad własnym biznesem także wiążą się pewne niedogodności. Przede wszystkim podejmujesz największe ryzyko. Ruszasz w świat z pomysłem opartym na Twoich wyobrażeniach i choćby miały one postać spisanego biznesplanu, to i tak dopiero rzeczywistość pokaże, ile to wszystko jest warte.
Zalety i wady działalności „na własną rękę”:
+ Możliwość wdrażania własnych pomysłów
+ Niezależność od innych podmiotów (np. franczyzodawcy)
+ Poczucie sprawczości i kontroli nad własnym biznesem
– Zwiększone ryzyko
– Brak wyznaczonych z góry procedur, zasad, instrukcji
– Brak systemu szkoleń lub doradców, którzy pomogliby w razie problemów.
Zastanów się, który z powyższych pomysłów jest Ci najbliższy. W którym najłatwiej się odnajdziesz? Koszty, opłacalność – to wszystko też jest ważne. Myślę jednak, że kluczowe jest ustalenie tego, w jakim rodzaju biznesu będziesz czuł się najlepiej. Chodzi tu przecież o co najmniej kilka (a może nawet kilkadziesiąt) kolejnych lat Twojego życia, nie podejmuj więc takiej decyzji pochopnie.
