Gdy kontrola skarbowa zakończy się stwierdzeniem nieprawidłowości, postępowanie podatkowe może być wszczęte maksymalnie w ciągu sześciu miesięcy. Polski Ład przewiduje jednak brak ograniczeń dla fiskusa w tym zakresie.

Jeśli zmiany wejdą w życie, postępowanie podatkowe będzie można wszcząć w dowolnym czasie. W ocenie prawników, taka zmiana pozbawi podatników ochrony.

Wszczęcie ograniczone w czasie

Dotychczas, zgodnie z Ordynacją podatkową (art. 165b § 1) w przypadku ujawnienia przez kontrolę podatkową nieprawidłowości w rozliczeniach (gdy podatnik nie złożył korekty), organ podatkowy obowiązany jest wszcząć postępowanie podatkowe w tym zakresie, nie później niż w terminie 6 miesięcy od zakończenia kontroli. Wszczęcie postępowania podatkowego jest konieczne do wydania decyzji określającej zaległość podatkową.

Warto jednak pamiętać, że podatnik ma prawo (w ciągu tych 6 miesięcy) złożyć dobrowolną korektę zgodną z doręczonym podatnikowi protokołem kontroli. Ważne, by uwzględniała ono wszystkie wskazania protokołu. Jeśli podatnik nie zdecyduje się na poprawę rozliczenia, organ zdecyduje o wszczęciu postępowania (w postanowieniu). Postępowanie kończy się decyzją administracyjną rozstrzygającą sprawę. Można ją zaskarżyć do wyższej instancji. W przypadku, gdy decyzja stanie się ostateczna i prawomocna – przymusowo zobowiązuje podatnika do zapłaty określonego zobowiązania podatkowego.

Termin 6 miesięcy ma charakter zawity, co oznacza, że jego upływ powoduje przedawnienie prawa organu podatkowego do wszczęcia postępowania podatkowego, dotyczącego tego samego zagadnienia co zakończona kontrola podatkowa. Wszczęcie postępowania po terminie skutkuje tym, że decyzja wydana w takim postępowaniu jest nieważna.

Fiskus bez ograniczeń

Polski Ład przewiduje dodanie do Ordynacji podatkowej nowego artykułu, w myśl którego organ podatkowy będzie mógł w każdym czasie wszcząć postępowanie podatkowe w sprawie, w której przeprowadzono kontrolę podatkową jeżeli:

  • istnieje uzasadnione przypuszczenie wydania decyzji z zastosowaniem art. 119a (chodzi tu o przypadki, w których istnieje przypuszczenie wydania decyzji z zastosowaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania) lub środków ograniczających umowne korzyści, lub
  • z żądaniem jego wszczęcia zwrócił się Szef Krajowej Administracji Skarbowej.

Przepisy przejściowe zakładają zastosowanie wymienionej regulacji również do postępowań wszczętych i niezakończonych oraz do kontroli podatkowych zakończonych przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy.

Organy skarbowe będą mogły wszczynać postępowania po zakończeniu kontroli podatkowej bez żadnego ograniczenia czasowego, jeśli z takim żądaniem zwróci się do niej Szef Krajowej Administracji Skarbowej.

Przepis nie wskazuje żadnych okoliczności, które powinien wykazać Szef KAS, aby uzasadnić konieczność zastosowania odstępstwa od zasady wszczęcia postępowania w sześciomiesięcznym terminie po zakończeniu kontroli.

Niepewność prawa

Proponowane zmiany są nieostre, a przesłanki niezwykle pojemne. Dotychczas podatnik w ciągu 6 miesięcy ma prawo złożyć korektę (choć trzeba przyznać, że zwykle oczywiście jest to ustalane z organem skarbowym).

  • Ile będzie miał czasu, jeśli organ w każdej chwili będzie mógł wszcząć postępowanie?
  • Jak będzie wyglądała sprawa z odsetkami?
  • Jakie okoliczności musi wskazać szef KAS uzasadniając konieczność zastosowania odstępstwa od zasady wszczęcia postępowania w sześciomiesięcznym terminie po zakończeniu kontroli?

Na te pytania brak odpowiedzi.